Nieuwe tijd - Achttiende eeuw
1700 – 1800
Landschap
In de achttiende eeuw verandert er niet veel in het Noord-Hollandse landschap. De jonge duinen hebben zich gevormd, het veengebied is allang ontgonnen, er komen geen nieuwe droogmakerijen meer bij. Alleen in het Gooi gaat men hier en daar nog door met het ontginnen van laagveengebieden, waardoor grote plassen ontstaan. De steden groeien niet meer, en zullen zo’n anderhalve eeuw lang binnen de zeventiende-eeuwse wallen blijven.
‘Nieuwe kaart der provincie van Holland’ 1769, Provinciale Atlas Klik op de gele hotspots op de kaart voor vondsten uit die tijd.
Plassengebied met laagveen
Gezicht op de Amsterdamse poort in Naarden, circa 1745, collectie Provinciale Atlas
Bewoners
Het is niet slecht wonen in het Nederland in de achttiende eeuw maar de ontwikkelingen van de eeuw hiervoor zijn wel tot stilstand gekomen. De bewoners leven op basis van de oude economie: landbouw, vooral veeteelt, visserij en overzeese handel. De scheepsbouw in de Zaanstreek is nog een tijd lang heel belangrijk, maar zakt later in door concurrentie uit het buitenland. Amsterdam is nog steeds een belangrijk financieel centrum en thuishaven van veel vloten die op Indië en Amerika varen. Ook is het een toevluchtsoord voor politieke dissidenten uit andere landen. Nieuwe gedachten mogen hier worden uitgesproken en in boekvorm verschijnen. Dat leidt op den duur tot spanningen tussen de gevestigde orde van rijke regenten en verlichte burgers.
Bewoners
In 1795 trekken legers van het revolutionaire Frankrijk Nederland binnen. De verlichte 'patriotten’ scharen zich aan de kant van de Fransen. De oude republiek wordt de Bataafse Republiek, een bondgenoot van Frankrijk met Napoleon als leider. In Noord-Holland slaan Bataafse en Franse troepen in 1799 een Engels-Russische aanval van overzee af. Voor het eerst sinds bijna 200 jaar wordt er weer gevochten in dit gebied. Er vinden veldslagen plaats van Callantsoog tot aan Castricum.
Nederland als onderdeel van het Franse Rijk
Veldslagen in het Noord-Hollandse kustgebied in 1799
Mensfiguur Engelse soldaat, Napoleontische periode, 1799
Klik op de hotspots voor meer informatie
Mensfiguur Casimir, Russische soldaat, Napoleontische periode, 1799
Klik op de hotspots voor meer informatie
Archeologiemuseum Huis van Hilde biedt educatieve programma’s aan over verschillende perioden en onderwerpen. Leerlingen beleven een leuke en leerzame ochtend of middag. Het schoolbezoek en de bijbehorende lespakketten sluiten aan bij de kerndoelen van het onderwijs en de Canon van Nederland. Leerlingen maken in de permanente tentoonstelling kennis met alle mensfiguren en kunnen in het ArcheoLab vondsten van dichtbij bekijken en aanraken.
Intussen in de rest van de wereld
1789
In Parijs breekt de Franse revolutie uit
Restant van de fundering van de Bastille in Parijs. Deze burcht werd bestormd waarmee de Franse Revolutie begon (Foto: FLLL)
1700-1800
Zes miljoen Afrikanen worden tot slaaf gemaakt en naar Amerika verscheept
1705-1764
In Engeland wordt de stoommachine ontwikkeld
1740
De Nederlandse schrijfster Belle van Zuylen wordt geboren
1760
De Nederlandse koloniale overheid sluit in Suriname een reeks vredesverdragen met de Marrons. Dit zijn afstammelingen van Afrikanen die door slavenhalers onder dwang naar Suriname zijn gebracht en uit de slavernij zijn ontsnapt
1776
De Britse koloniën in Noord-Amerika verklaren zich onafhankelijk