20-11-2025

Datum: donderdag 20 november
Aanvang: 19:30 uur
Einde: circa 21:00 uur
Toegang: € 7,50
Reserveer hier je ticket

Wil je voor de lezing de nieuwe tentoonstelling ‘Romeinen op de uitkijk’ en de rest van het museum bezoeken? Dan kan dat voor een gereduceerd tarief van € 6,- in plaats van € 10,-, of gratis op vertoon van je Museumkaart. Voor het museumbezoek hoef je niet te reserveren, voor de lezing wel.

De Oer-IJ-delta in de Middeleeuwen

Door Hans van Weenen

Castricum is ontstaan in het gebied waar tot 200 v. Chr. de noordelijke tak van de Rijn in zee uitmondde. De eerste bewoners in deze Oer-IJ-delta leefden in de IJzertijd (800 v.Chr.-12 n. Chr.) en de Romeinse Tijd (12-450 n. Chr.). Het was een waterrijk landschap, een mondingsgebied met centraal daarbinnen een grote ronde wadplaat. Zowel in de kuststrook als op de hogere plekken in het moerassige achterland was er in de Vroege Middeleeuwen (450-1050 n.Chr.) na het jaar 700 n. Chr. een toename van de bevolking. Op de wadplaat werden geesten (akkercomplexen) ontwikkeld en ook op de in het achterland gelegen oudere strandwallen. Tijdens de ontginning van het moerasgebied verrezen er langs verschillende van die geesten kastelen; in Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest, Akersloot, Limmen en Castricum. In Bakkum werd in 2020 vergeefs naar de locatie van de 13e-eeuwe woning van Floris van Baccum gezocht. Inmiddels is de plek langs de Baccummergeest ontdekt en zal in de lezing bekend worden gemaakt.

Hans van Weenen (1951) studeerde scheikunde aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en promoveerde aan de TU Delft (1990). Hij was bijzonder hoogleraar duurzame productontwikkeling aan de UvA, lector duurzaam ondernemen aan Hogeschool Windesheim en duurzaamheidsmanager van de internationale azijnproducent Burg Group. Sinds 2016 is hij bestuurslid van de Stichting Oer-IJ. Hij was redactielid van de Atlas van het Oer-IJ-gebied (2018) en auteur van het boek ‘De oorsprong van Castricum ontdekt’ (2024).